شمال نیوز : سی‌ام آذرماه را در نجوم کهن،  «انقلاب زمستانی» نام گذاشته بودند به این خاطر که زاویه تابش خورشید به نیم‌کره شمالی زمین، در بالاترین حد خود قرار دارد و شاهد بلندترین شب و کوتاه‌ترین روز سال هستیم.  

نیاکان هوشمند ما در افسانه‌ها و اساطیر خود اما این موضوع فیزیکی و علمی را که معمولاً ناخوشایند و همراه با برودت هوا بود، تبدیل به منبعی سرشار از امید کردند و گفتند در همین شب، «خورشید» متولد می‌شود.

طبیعت در نیم‌کره شمالی زمین،  در شب یلدا به موازات این‌که  سرد و سیاه است و شبی طولانی دارد، نیاکان ما تلاش کردند با قلب‌های خود آن را گرم کنند و با نشستن در کنار بزرگان خانواده و گوش سپردن به قصه‌ها و داستان‌های شیرین و جذاب، این شب را کوتاه کنند و راز تکریم شب یلدا و رسم و رسومات آن در همین است.

از قرن‌ها قبل این سنت گرامی داشته می‌شد و با آغاز دوره اسلامی، تلاوت آیاتی از کلام‌الله و خواندن  قصص قرآنی و گوش سپردن به داستان‌های انبیای الهی نیز به قصه‌های باستانی که عموماً ریشه در شاهنامه داشت اضافه شد و یلدا، عطر و طعم معنویت به خود گرفت. 

بعدها که حافظ - پرآوازه شیراز- ظهور کرد، تمایلی عجیب در میان بزرگان رشد کرد که در این شب، به دیوان غزلیات حافظ تفأل می‌زدند و برای اعضای جوان و زوج‌های فامیل، فال حافظ می‌گرفتند.

سفره یلدا نیز از دیرباز سفره‌ای شیرین بود با انواع خوراکی‌ها و شیرینی‌های محلی که در مطبخ خانه با مباشرت مادران و مادربزرگ‌ها و دختران جوان تهیه و تزیین می‌شد و بر سفره قرار می‌گرفت. 

در دوره جدید و مشخصاً طی چند دهه اخیر که زندگی شهرنشینی گسترش یافت و حتی روستاهای ما نیز شهر شدند و وابسته با بازار، بخش‌هایی از این سنت تاریخی، به‌روز شد ازجمله این‌که قاطبه خانواده‌ها به جای اقدام به پخت نان و شیرینی، ملزومات سفره یلدا را از بازار تهیه می‌کنند و برخی سوءاستفاده‌ها در این بستر شکل می‌گیرد.

تورم و گرانی چند سال اخیر موجب شد هم برخی سوءاستفاده‌ها گسترش پیدا کند و هم اعتراض برخی شهروندان به گرانی اقلام میوه و خشکبار مخصوص شب یلدا بیشتر شود. 

بانویی میان‌سال که در بازار از طرف خبرنگار «شمال نیوز» در این خصوص مورد سوال قرار گرفت در پاسخ گفت:   طی چندسال اخیر گرانی در شب یلدا اوج می‌گیرد و به نظر، نه تنها نظارتی نمی‌شود  که حتی برخی فعالان صنفی، در این ایام برخی اجناس بی‌کیفیت و حتی آلوده خود را به بازار عرضه می‌کنند تا به فروش برسانند و این یک ظلم آشکار به مردم است.

وی همچنین با اشاره به این‌که فرزندان و نوه‌هایش در این شب به منزل آنان می‌آیند، گفت: من از حدود سه هفته قبل از فرارسیدن شب یلدا، خریدهای لازم را انجام می‌دهم  و آن را در یخچال نگهداری می‌کنم چون دو سه روز مانده به شب یلدا، بازار هم گران می‌شود و هم پر می‌شود از اقلام نامرغوب و بی‌کیفیت.

این مادربزرگ همچنین گفت: توصیه من به خانواده‌ها این است که هم در شب یلدا و هم در نوروز، تلاش کنند اقلام مورد نیاز را دو تا سه هفته قبل خریداری کنند تا کمتر دچار مشکل شوند.

خبرنگار «شمال نیوز» همچنین در بازار ساری سراغ پیرمردی رفت که مشغول خرید آجیل بود و از وی درخصوص وضعیت بازار شب یلدا پرسید.

وی که بازنشسته آموزش و پرورش و باغدار است  گفت: همه چیز در بازار یافت می‌شود اما گران است. 

این دبیر بازنشسته همچنین گفت: ملزومات سفره یلدا مانند آجیل، شیرینی کنجدی، شیرینی نصیری، میوه و هندوانه همه چیز در بازار به وفور یافت می‌شود اما انواع مختلف دارد و از گرانت تا ارزان و از درجه یک تا درجه سه در برابر مشتریان قرار دارد.

وی همچنین به مشکلات مالی مردم و آجیل درجه یک کیلویی حدود 400 هزار تومان اشاره کرد و گفت: حتی انواع آجیل  نامرغوب موجود در بازار، نیز خارج از قدرت خرید بسیاری از مردم است و لازم است دولت در این بخش کاری کند.    

• رزمایش نظارتی شب یلدا در استان

اسماعیل هادی‌نژاد کیاسری سرپرست معاونت نظارت و بازرسی اداره‌کل صنعت، معدن و تجارت استان مازندران در گفت‌وگوی اختصاصی با «شمال نیوز» گفت: به هنگام فرارسیدن مناسبت‌های مختلف، بازار هم با حجم زیادی از تقاضاها مواجه می‌شود و مردم برای تأمین مایحتاج خود به بازار هجوم می‌آورند و می‌طلبد مدیران نظارت ویژه کنند ضمن این‌که پایش‌ها و نظارت ما در طول سال انجام می‌شود اما نظارت ما در این مقطع از سال، ویژه است.

وی در همین زمینه افزود: برای ایام 28 و 29 آذرماه، اداره‌کل صمت استان رزمایش ویژه شب یلدا را اجرایی و عملیاتی کرد .                 

هادی‌نژاد کیاسری ادامه داد: این طرح نظارت ویژه  صبح و عصر روز 28 و 29 آذرماه بر قیمت کالاهای اساسی ازجمله مواد غذایی، میوه و تره‌بار و آجیل و خشکبار انجام شد ضمن این‌که بحث تأمین و توزیع هم مورد پیگیری بود و با بنکدارها و عوامل توزیع جلسه گذاشتیم و از آنان خواستیم کالاها را به بازار برسانند و البته این کار انجام شد.

سرپرست معاونت نظارت و بازرسی صمت استان همچنین گفت: برای نظارت بر قیمت و پایش بازار هم این رزمایش را ادامه خواهیم داد.

هادی‌نژاد کیاسری  همچنین گفت: از توزیع‌کنندگان و عرضه‌کنندگان توقع داریم در این ایام که مردم به این اقلام نیاز دارند، نسبت به رعایت سود قانونی و متعارَف اقدام کنند و اگر فردی سود قانونی را رعایت نکرد، قطعاً تیم نظارتی برخورد قانونی خواهد داشت.

وی همچنین از مردم و شهروندان خواست: با مجریان طرح مانند گذشته همکاری کنند و اگر تخلفاتی ازقبیل گرانفروشی، عدم درج قیمت، عرضه جنس فاقد کیفیت و موارد مشابه را دیدند، حتماً به همکاران ما چه در مرکز استان یا در شهرستان‌ها اعلام کنند.

سرپرست معاونت نظارت و بازرسی اداره‌کل بازرسی و صمت استان مازندران همچنین از انجام   گشت‌های مشترک با اداره‌کل تعزیرات حکومتی، نیروی انتظامی و دانشگاه علوم پزشکی خبر داد و در پایان گفت: همکاران ما از ساعت 7 و نیم صبح تا 19 هر روز آماده گرفتن  گزارش‎های مردمی در این زمینه هستند ضمن اینکه پیام‌گیر سازمان با شماره 124 گزارش‌های مردمی را برای پیگیری ثبت می‌کند.

با توجه به نگرانی مردم از گرانی اقلام مورد نیاز در شب یلدا و همچنین عزم و همت اداره‌کل صمت مازندران برای نظارت، به نظر می‌رسد  ایجاد نوعی همکاری بین مردم و دستگاه‌های ناظر و همراهی فعالان صنفی و کسبه، می‌تواند یلدایی خاطره‌انگیز را برای شهروندان رقم بزند.